Elektrik öndüriji pyçaklarda ulanylýan mis giňeldilen tor (köplenç gün fotoelektrik modullarynda ýel turbinaly pyçaklara ýa-da pyçak ýaly gurluşlara degişlidir) elektrik geçirijiligini üpjün etmekde, gurluş durnuklylygyny ýokarlandyrmakda we elektrik öndürmegiň netijeliligini ýokarlandyrmakda esasy rol oýnaýar. Onuň funksiýalaryny elektrik öndüriji enjamlaryň görnüşine (ýel energiýasy / fotoelektrik) jikme-jik seljermek gerek. Aşakda ssenariýa mahsus düşündiriş bar:
1. Windel turbinaly pyçaklar: Mis giňeldilen toruň esasy rollary - ningyldyrymdan goramak we gurluş gözegçiligi
Windel turbinaly pyçaklar (esasan aýna süýüm / uglerod süýümi birleşdirilen materiallardan, uzynlygy onlarça metre çenli) beýik belentliklerde ýyldyrym çakmagyna sebäp bolýar. Bu ssenariýada, mis giňeldilen tor esasan “ýyldyrymdan goramak” we “saglyga gözegçilik” ýaly goşa wezipeleri ýerine ýetirýär. Aýratyn rollar aşakdaky ýaly bölünýär:
1.1 ningyldyrym urmagyndan goramak: ningyldyrymyň zaýalanmagynyň öňüni almak üçin pyçagyň içinde “geçiriji ýol” gurmak
1.1.1 Adaty metal ýyldyrym çybyklarynyň ýerli goragyny çalyşmak
Adaty pyçak ýyldyrymy goramak, pyçagyň ujundaky metal ýyldyrym tutujysyna daýanýar. Şeýle-de bolsa, pyçagyň esasy bedeni izolýasiýa birleşdirilen materiallardan ýasalýar. Ningyldyrym çakanda, tok içerde “basgançak naprýa .eniýesini” emele getirip biler, bu pyçagyň gurluşyny döwüp ýa-da içki zynjyry ýakyp biler. Mis giňeldilen tor (adatça pyçagyň içki diwaryna berkidilen ýa-da birleşdirilen material gatlagyna salnan inçe mis dokalan tor) pyçagyň içinde üznüksiz geçiriji tor döredip biler. Pyçagyň ujy tussag ediji tarapyndan alnan ýyldyrym tokyny pyçagyň düýbündäki toprak ulgamyna deň derejede geçirýär, pyçagy döwüp biljek tok konsentrasiýasynyň öňüni alýar. Şol bir wagtyň özünde içerki datçikleri (ştamm datçikleri we temperatura datçikleri) ýyldyrym zeperinden goraýar.
1.1.2 ningyldyrym çakýan uçgunlaryň töwekgelçiligini azaltmak
Misiň ajaýyp elektrik geçirijiligi bar (garşylygy diňe 1,72 × 10⁻⁸Ω・m, alýumin we demirden has pes). Ningyldyrym toguny çalt geçirip biler, pyçagyň içinde saklanýan tokdan emele gelen ýokary temperatura uçgunlaryny azaldyp biler, pyçak birleşýän materiallary tutaşdyrmaz (käbir rezin esasly birleşýän materiallar ýangyjydyr) we pyçagyň ýakylmagynyň howpuny azaldyp biler.
1.2 Saglyk düzümine gözegçilik: “Duýgur elektrod” ýa-da “Signal geçiriji daşaýjy” hökmünde hyzmat etmek
1.2.1 Gurlan datçikleriň signal berişine kömek etmek
Döwrebap ýel turbinaly pyçaklar, deformasiýa, yrgyldy, temperatura we beýleki parametrlere hakyky wagtda gözegçilik etmeli, çatryklaryň we ýadawlygyň zyýanynyň bardygyny ýa-da ýokdugyny anyklamaly. Pyçaklaryň içinde köp sanly mikro datçik ýerleşdirilýär. Mis giňeldilen tor, datçikleriň “signal geçiriji liniýasy” hökmünde ulanylyp bilner. Mis torunyň pes garşylykly häsiýeti, uzak aralyga geçiriş wagtynda gözegçilik signallarynyň ýapylmagyny peseldýär, pyçagyň düýbündäki gözegçilik ulgamynyň pyçak ujunyň we pyçak bedeniniň saglyk maglumatlaryny takyk alyp biljekdigini üpjün edýär. Şol bir wagtyň özünde, mis toruň gurluşy, pyçagyň ähli meýdanyny gurşap alýan we kör tegmillere gözegçilik etmezlik üçin datçikler bilen “paýlanan gözegçilik toruny” emele getirip biler.
1.2.2 Kompozit materiallaryň antistatiki ukybyny güýçlendirmek
Pyçak ýokary tizlikde aýlananda, statiki elektrik öndürmek üçin howa bilen sürtülýär. Örän statiki elektrik toplansa, içerki datçik signallaryna päsgel berip biler ýa-da elektron böleklerini döwüp biler. Mis giňeldilen toruň geçiriji häsiýeti, toprakdaky elektrostatiki deňagramlylygy saklap, gözegçilik ulgamynyň we gözegçilik zynjyrynyň durnukly işlemegini üpjün edip, toprak ulgamyna statiki elektrik toguny hakyky wagtda geçirip biler.
2. Gün fotowoltaik modullary (pyçak ýaly gurluşlar): Mis giňeldilen meshiň esasy rollary - elektrik öndürijiliginiň geçirijiligi we optimizasiýasy.
Käbir gün fotoelektrik enjamlarynda (çeýe fotoelektrik panelleri we fotoelektrik plitalarynyň “pyçak ýaly” güýç öndüriji bölümleri) mis giňeldilen tor, esasan, kümüş pasta elektrodlaryny çalyşmak ýa-da kömek etmek, geçirijilik netijeliligini we gurluş berkligini ýokarlandyrmak üçin ulanylýar. Aýratyn rollar aşakdakylar:
2.1 Häzirki kolleksiýany we geçiriş netijeliligini ýokarlandyrmak
2.1.1 Adaty kümüş pastanyň ýerine “arzan bahaly geçiriji çözgüt”
Fotowoltaik modullaryň özeni kristal kremniý öýjügidir. Öýjük tarapyndan döredilen fotogenerasiýa tokyny ýygnamak üçin elektrodlar zerurdyr. Adaty elektrodlar esasan kümüş pastany ulanýarlar (geçirijiligi gowy, ýöne gaty gymmat). Mis giňeldilen tor (geçirijilik kümüşe ýakyn we kümüşiň takmynan 1/50 bahasy bilen) täsirli tok ýygnamak toruny emele getirmek üçin öýjügiň üstüni “gözenek gurluşy” arkaly örtüp biler. Mis torunyň gözenek boşluklary ýagtylygyň kadaly geçmegine mümkinçilik berýär (öýjügiň ýagtylyk kabul edýän ýerini petiklemezden) we şol bir wagtyň özünde, gözenegiň çyzyklary öýjügiň dürli ýerlerine ýaýradylan toky çalt ýygnap, häzirki geçiriş wagtynda “seriýa garşylyk ýitgisini” azaldyp, fotowoltaik modulyň umumy energiýa öndürijiligini ýokarlandyryp biler.
2.1.2 Çeýe fotoelektrik modullarynyň deformasiýa talaplaryna uýgunlaşmak
Çeýe fotoelektrik paneller (egri üçeklerde we göçme enjamlarda ulanylýanlar ýaly) egilmeli aýratynlyklara eýe bolmalydyr. Adaty kümüş pasta elektrodlary (bükülende döwük we döwmek aňsat) uýgunlaşdyrylyp bilinmez. Şeýle-de bolsa, çeýe öýjük bilen sinhron egilip bilýän mis toruň oňat çeýeligi we süýümliligi bar. Egilenden soň, elektrodyň döwülmegi netijesinde ýüze çykýan elektrik öndüriş şowsuzlygynyň öňüni alyp, durnukly geçirijiligi saklaýar.
2.2 Fotowoltaik modullaryň gurluş berkligini ýokarlandyrmak
2.2.1 Daşky gurşawyň poslamagyna we mehaniki zeperlerine garşy durmak
Fotowoltaik modullar uzak wagtlap açyk howada (ýel, ýagyş, ýokary temperatura we ýokary çyglylyga sezewar). Adaty kümüş pasta elektrodlary suw buglary we duz bilen aňsat zaýalanýar (kenarýaka sebitlerinde), geçirijiligiň peselmegine sebäp bolýar. Mis tor, poslama garşylygy ýerüsti örtük (galaýy örtük we nikel örtük ýaly) arkaly hasam gowulaşdyryp biler. Şol bir wagtyň özünde, mis toruň gurluşy daşarky mehaniki täsirleriň (doň we gum täsiri ýaly) stresini dargadyp biler, aşa ýerli stres sebäpli öýjügiň döwülmeginiň öňüni alar we fotowoltaik modulyň hyzmat möhletini uzaldyp biler.
2.2.2 atylylygyň ýaýramagyna we temperaturanyň ýitmegine kömek etmek
Fotowoltaik modullar, iş wagtynda ýagtylygyň siňdirilmegi sebäpli ýylylyk döredýär. Artykmaç ýokary temperaturalar “temperatura koeffisiýentiniň ýitmegine” sebäp bolar (kristal kremniý öýjükleriniň kuwwat öndürmek netijeliligi her 1 ℃ ýokarlanmagy üçin takmynan 0,4% - 0,5% peselýär). Misiň ajaýyp ýylylyk geçirijiligi bar (ýylylyk geçirijiligi 401W / (m)・K), kümüş pastadan has ýokary). Mis giňeldilen tor, öýjügiň emele getirýän ýylylygyny modulyň ýüzüne çalt geçirmek we ýylylygy howa konweksiýasy arkaly ýaýratmak, modulyň işleýiş temperaturasyny peseltmek we temperaturanyň ýitmegi sebäpli netijelilik ýitgisini azaltmak üçin “ýylylygy ýaýratmak kanaly” hökmünde ulanylyp bilner.
3. Mis giňeldilen tor üçin “Mis materialyny” saýlamagyň esasy sebäpleri: Elektrik öndüriji pyçaklaryň öndürijilik talaplaryna uýgunlaşmak.
Kuwwat öndürýän pyçaklar mis giňeldilen tor üçin berk öndürijilik talaplaryna eýedir we misiň mahsus aýratynlyklary bu talaplara doly laýyk gelýär. Aýratyn artykmaçlyklary aşakdaky tablisada görkezilýär:
Esasy talap | Mis materialynyň aýratynlyklary |
Electrokary elektrik geçirijiligi | Misiň aşa pes garşylygy bar (diňe kümüşden pes), ýyldyrym toguny (ýel güýji üçin) ýa-da fotogenerirlenen tok (fotoelektrik üçin) netijeli geçirip we energiýa ýitgisini azaldyp bilýär. |
Fokary çeýeligi we çeýeligi | Windel turbinaly pyçaklaryň deformasiýasyna we fotowoltaik modullaryň egilmek talaplaryna uýgunlaşyp biler, döwülmez. |
Gowy poslama garşylyk | Mis howada durnukly mis oksidi goraýjy film döretmek aňsat, we onuň poslama garşylygy örtük arkaly hasam gowulaşyp, açyk gurşawda amatly bolar. |
Ajaýyp ýylylyk geçirijiligi | Fotowoltaik modullaryň ýylylyk ýaýramagyna kömek edýär we temperaturanyň ýitmegini azaldýar; şol bir wagtyň özünde, ýyldyrym çakýan mahaly ýel turbinaly pyçaklaryň ýerli ýokary temperaturaly ýanmagyndan gaça durýar. |
Çykdajylaryň netijeliligi | Onuň geçirijiligi kümüşiňkä ýakyn, ýöne gymmaty kümüşden has arzan, bu elektrik öndüriji pyçaklaryň önümçilik bahasyny ep-esli azaldyp biler. |
Sözümiň ahyrynda, elektrik öndüriji pyçaklarda mis giňeldilen tor “ähliumumy komponent” däl, enjamyň görnüşine (ýel energiýasy / fotoelektrik) görä maksatly rol oýnaýar. Windel turbinaly pyçaklarda enjamyň howpsuz işlemegini üpjün etmek üçin “ýyldyrymdan goramak + saglyga gözegçilik” ünsi jemleýär; fotowoltaik modullarda, elektrik öndürmegiň netijeliligini we hyzmat möhletini ýokarlandyrmak üçin “ýokary netijelilik geçirijiligi + gurluş berkligi” ünsi jemleýär. Funksiýalarynyň düýp manysy, “elektrik öndürýän enjamlaryň howpsuzlygyny, durnuklylygyny we ýokary netijeliligini üpjün etmek” üç esasy maksady öz içine alýar we mis materialyň aýratynlyklary bu funksiýalary durmuşa geçirmek üçin esasy goldaw bolup durýar.
Iş wagty: 29-2025-nji sentýabr